Chronometraż

Chronometraż, badanie przebiegu określonej pracy za pomocą obserwacji i pomiarów czasu; przedmiotem jego są tylko te czynności, które stanowią powtarzalną pracę właściwą, np. w przypadku pracy szwaczki — szycie większej liczby takich samych rękawów, a nie przygotowanie maszyny, sprzątanie miejsca pracy itp. Obserwacja i pomiar czasu wszystkich kolejnych zdarzeń i czynności pracownika, występujących w ciągu całej zmiany, nazywa się fotografią dnia roboczego (obserwacją przebiegu dnia pracy); fotografię dnia roboczego przeprowadza się używając zegara lub stosując metody obserwacji migawkowych, nie wymagających bezpośrednich pomiarów czasu. W połączeniu z fotografią dnia roboczego ch. jest niezbędny do ustalenia technicznych norm pracy i normatywów czasu, do sprawdzenia prawidłowości obowiązujących norm oraz do zaprojektowania właściwej organizacji pracy. Ch. wymaga podziału badanej pracy na elementy składowe (w produkcji masowej aż do ruchów robotnika włącznie) i przeprowadzenia dla każdego z nich odpowiedniej liczby pomiarów (liczbę tę można ustalić metodami statystyki matematycznej) za pomocą stopera, chronografu (zapisującego czas na taśmie papieru), kamery filmowej, telewizyjnej lub innych przyrządów. Wyniki ch. opracowuje się metodą statystyczną, obliczając średnie wartości czasu. W celu prawidłowego przeprowadzenia ch. konieczne jest zapewnienie odpowiednich warunków organizacyjno-technicznych oraz należyte przygotowanie psychologiczne załogi przedsiębiorstwa.