Wąski przekrój

Wąski przekrój (wąskie gardło), pewien typ dysproporcji między jednym z elementów a pozostałymi elementami wchodzącymi w skład określonego zespołu. Niedostateczna ilość (wielkość) elementu stanowiącego w.p. nie pozwala na wykorzystanie w pełni pozostałych elementów. Ten sam typ dysproporcji w pewnych przypadkach określany jest pojęciem „czynnika minimum”. Obydwa pojęcia mają zastosowanie nie tylko w ekonomii, ale także w technice, przyrodzie itp. W gospodarce w.p. może występować w skali oddziału (niedostateczna w stosunku do całości wyposażenia zdolność produkcyjna jednej z maszyn), przedsiębiorstwa (niedostateczna zdolność jednego z oddziałów), branży (niedostateczna zdolność zakładów obejmujących pewne stadium przetwórstwa), a nawet całej gospodarki. Zlikwidowanie w.p. przez posunięcia organizacyjne lub inwestycyjne prowadzi z reguły do nieproporcjonalnie wysokiego efektu gospodarczego w stosunku do .kosztów, umożliwiając pełniejsze wykorzystanie i rezerw tkwiących w innych ogniwach czy czynnikach. W krótkoterminowych i odcinkowych planach możliwości tego rodzaju są jednak ograniczone; rosną one w planach szerszych i obejmujących dłuższy okres. Ujawnienie w.p. i zaprojektowanie środków zmierzających do ich rozszerzenia jest zawsze podstawową czynnością planistyczną, a w pewnych okolicznościach może stać się nawet czynnością dominującą.