Rewolucja burżuazyjno-demokratyczna

Rewolucja burżuazyjno-demokratyczna, rewolucja, w której większość narodu: robotnicy i chłopi występują ze swoimi żądaniami ekonomicznymi i politycznymi; jest to rewolucja, w której masy ludowe, większość ludu( najgłębsze ,,doły” społeczne, przytłoczone uciskiem i wyzyskiem, powstawały samodzielnie, wycisnęły na całym przebiegu rewolucji piętno swoich żądań, swoich prób zbudowania na własną modłę nowego społeczeństwa w miejsce dawnego, które burzyły” (W. Lenin). Najważniejszym problemem każdej rewolucji jest problem władzy państwowej. Kryterium oceny treści rewolucji, jej charakteru i zadań jest to, jaka klasa powinna być obalona i jaka klasa bierze władzę w swoje ręce. Burżuazyjne rewolucje, które miały miejsce w Europie po 1848, różnią się od wcześniejszych rewolucji burżuazyjnych tym, że dokonują się w okresie, gdy na arenę dziejową wstąpiła klasa robotnicza, wysuwając własne żądania i mając już zaczątki własnej, samodzielnej organizacji. Chociaż była to jeszcze klasa słaba, niemniej burżuazja obawiała się perspektywy radykalnego rozprawienia się z siłami feudalizmu. Do zasadniczych cech r.b.-d. w epoce imperializmu należą: 1. udział w rewolucji podstawowych mas narodu — robotników i chłopów; 2. istnienie rewolucyjnego proletariatu i szerokiego ruchu agrarno-chłopskiego; 3. istnienie warunków do przeradzania się r.b.-d. w rewolucję socjalistyczną; 4. organizatorem i hegemonem rewolucji jest klasa robotnicza, będąca w sojuszu z chłopstwem. Spośród r.b.-d. w epoce imperializmu najdonioślejszą rolę odegrała rewolucja rosyjska 1905—07 oraz rewolucja lutowa 1917. Charakteryzując cechy rosyjskiej rewolucji 1905—07 Lenin pisał: „Swoistość rewolucji rosyjskiej polega właśnie na tym, że była, jeśli chodzi o treść społeczną, burżuazyjno-demokratyczna, natomiast jeśli chodzi o środki walki — proletariacka. Była burżuazyjno-demokratyczna, gdyż celem, do którego bezpośrednio dążyła i który bezpośrednio własnymi siłami mogła osiągnąć, była republika demokratyczna, 8-godzinny dzień pracy, konfiskata ogromnych obszarów wielkiej szlacheckiej własności ziemskiej — wszystkie reformy, których program niemal w całej rozciągłości urzeczywistniała rewolucja burżuazyjna we Francji w latach 1792 i 1793. Rewolucja rosyjska była zarazem proletariacką, nie tylko w tym sensie, że proletariat był jej silą kierowniczą, awangardą ruchu, lecz również w tym sensie, że specyficznie proletariacki środek walki, a mianowicie strajk, stanowił główny środek rozkołysania mas i najcharakterystyczniejsze zjawisko w falowym narastaniu decydujących wydarzeń”. Rewolucja 1905—07 i rewolucja lutowa 1917 dokonały się w sytuacji, gdy burżuazja nie mogła odegrać tej roli, jaką odegrała w rewolucji angielskiej i francuskiej. W konsekwentnym zwycięstwie r.b.-d. zainteresowany był tylko proletariat, gdyż jej pełne zwycięstwo stwarzało mu perspektywę przejścia do rewolucji socjalistycznej. Lenin w 1905 pisał: od rewolucji demokratycznej natychmiast zaczniemy przechodzić i właśnie w miarę naszych sił, sił świadomego i zorganizowanego proletariatu, zaczniemy przechodzić do rewolucji socjalistycznej”. Rozwój rewolucji lutowej 1917 potwierdził słuszność tezy Lenina. Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa obaliła władzę burżuazji, ustanowiła dyktaturę proletariatu, zapoczątkowując nową erę w historii ludzkości. Ostatnie 10-lecia naszego stulecia przyniosły olbrzymie zmiany na mapie politycznej świata. Są one wynikiem procesu zwanego likwidacją kolonializmu. Olbrzymia liczba ludności uzyskała suwerenny byt narodowy. „Załamanie się systemu niewoli kolonialnej pod napo- rem ruchu narodowowyzwoleńczego — to drugie co do swej historycznej wagi zjawisko po utworzeniu światowego systemu socjalizmu” (Oświadczenie Narady Partii Komunistycznych i Robotniczych z 1960). Proces rozpadu i likwidacji systemu kolonialnego imperializmu stawia przed krajami „trzeciego świata” dwa podstawowe zadania: 1. uzyskanie politycznej niezależności; 2. zdobycie niezależności ekonomicznej. Zdobycie niezależności politycznej, bez względu na sposób jej uzyskania (pokojowy lub zbrojny) mieści się we wzorze rewolucji burżuazyjno-demokratycznej. Rewolucja narodowowyzwoleńcza w swoim politycznym aspekcie jest antyimperialistyczna. W jej zwycięstwie zainteresowana jest w zasadzie większość klas społecznych krajów zacofanych. Antyimperializm jest podstawową cechą politycznej orientacji krajów „trzeciego świata” łączącą je z systemem socjalistycznym. Cecha ta jednak występuje do momentu zdobycia niezależności politycznej. Z chwilą jej uzyskania następuje, w zależności od ukształtowanych struktur społeczno-klasowych, zróżnicowanie krajów słabo rozwiniętych, zarówno w stosunku do imperializmu, jak i do socjalizmu oraz wybór różnych dróg rozwoju.