Planowe zadania

Planowe zadania, zespół wskaźników ustalonych w narodowym planie gospodarczym, mających charakter obowiązujący dla podmiotów gospodarowania na poszczególnych szczeblach. Mogą one dotyczyć zadań w zakresie co, ile i jak wytwarzać. Najczęściej obejmują one wartość produkcji, strukturę rodzajową produkcji, zadania w dziedzinie eksportu i importu oraz ograniczenia w dziedzinie środków działania, jak zatrudnienie, fundusz płac, inwestycje. W zależności od horyzontu czasu objętego planem, z.p. ustalane są dla różnego okresu, np. roku, 5 lat. Z.p. ustala się w formie wskaźników rzeczowych lub też wartościowych. Wskaźniki wartościowe mogą być bardziej lub mniej szczegółowe, a nawet wystąpić w formie syntetycznej, tj. w formie wyniku finansowego. W tym przypadku mamy do czynienia z zastępczą formą określania zadań. W ostatnim okresie obserwujemy tendencję do zmniejszania liczby obowiązujących wskaźników wartościowych, a rozszerzania zakresu z.p. ustalanych w formie wskaźników syntetycznych. Liczba i sposób formułowania z.p. są uzależnione od systemu planowania, kierowania i zarządzania gospodarką oraz od charakteru gałęzi produkcji. W systemie wysoce scentralizowanym szczegółowość i zakres dyrektywności z.p. jest bardzo duży, obejmuje wszystkie elementy działalności gospodarczej danej jednostki wykonawczej (bezpośredni-nakazowy system planowania). Natomiast w systemie zdecentralizowanym zadania planu centralnego są przekazywane jednostkom gospodarczym za pośrednictwem parametrów, reguł postępowania i bodźców (pośredni-parametryczny system planowania). W Polsce istnieje wieloszczeblowy system kształtowania z.p. Powstają one w procesie planowania, w którym uczestniczą przedsiębiorstwa, zjednoczenia, ministerstwa, Komisja Planowania oraz rady narodowe różnych szczebli. Projekty z.p. niższych szczebli powstają na podstawie: a) wytycznych Komisji Planowania (mogą mieć bardziej lub mniej obowiązujący charakter), które przekazywane do niższych szczebli podlegają dezagregacji; b) planu wieloletniego danej jednostki; c) założeń zawartych w planie poprzedniego okresu; d) wyników osiągniętych w poprzednim okresie, e) powiązań poziomych z dostawcami i odbiorcami. Projekty z.p. po zatwierdzeniu przez sejm, zostają przekazane ministerstwom i wojewódzkim radom narodowym, z kolei te jednostki przekazują z.p. zjednoczeniom, zjednoczenia zaś wyznaczają zadania przedsiębiorstwom. Porównanie z.p. z wykonaniem jest elementem oceny działalności danej jednostki przez organ nadrzędny. Informacja o przebiegu wykonywania tych zadań jest wykorzystywana do wprowadzania korekt oraz przy opracowaniu zadań na okres następny.