Leśnictwo

Leśnictwo, wyodrębniony dział w klasyfikacji gospodarki narodowej, obejmuje całokształt zagadnień związanych z prowadzeniem i użytkowaniem gospodarstwa leśnego w aspekcie ekonomicznym i społecznym. Terminu „1.” używamy również do określenia nauki obejmującej całość wiadomości o lesie. L. wiąże się z wiedzą wywodzącą się z 3 dziedzin nauki: przyrodniczej, technicznej i ekonomicznej. Jako dział gospodarki narodowej 1. dzieli się na następujące gałęzie, branże i kierunki działalności: 1. gospodarka leśna, do której zalicza się zagospodarowanie lasu obejmujące: produkcję sadzonek i drzewek, zalesienia i odnowienia lasu, pielęgnowanie drzewostanów, melioracje leśne, ochronę lasu i zadrzewienia na gruntach gospodarstw leśnych; użytkowanie lasu polegające na pozyskaniu drewna i produktów ubocznego użytkowania lasu (żywica, nasiona leśne, kora garbarska), wywóz drewna i obrót produktami leśnymi; gospodarka pomocnicza (warsztaty mechaniczne, transport gospodarczy); 2. uboczna produkcja leśna i łowiecka oraz gospodarka zadrzewieniowa na gruntach nieleśnych; uboczna produkcja leśna obejmuje zbiór łącznie ze skupem od zbieraczy i myśliwych oraz przerób płodów runa leśnego, miodu z pasiek leśnych, wikliny, dziczyzny, odpadów drzewnych pozyskanych w gospodarstwie leśnym; gospodarka łowiecka zajmuje się zagospodarowaniem łowisk leśnych i polnych, hodowlą oraz odstrzałem i odłowem zwierzyny; gospodarka zadrzewieniowa na gruntach nieleśnych obejmuje: sadzenie i ochronę drzew na gruntach nieleśnych państwowych i niepaństwowych poza granicami miast i osiedli, produkcję drzewek do zadrzewień i pozyskanie z nich drewna; 3. ochrona przyrody obejmuje swoją działalnością parki narodowe i rezerwaty przyrody w zakresie specjalnej ich ochrony oraz zagospodarowania jako najbardziej cennych obiektów przyrody; hodowlę zwierząt rzadkich, jak żubry, łosie, bobry i in.; 4. obsługa leśnictwa zajmuje się przede wszystkim regulacją stanu posiadania lasów państwowych oraz projektowaniem dróg leśnych, urządzeń wodno-melioracyjnych o charakterze agrotechnicznym, budynków mieszkalnych i budowli leśnych; 5. zarządzanie gospodarstwem leśnym należy do zjednoczeń i równorzędnych jednostek organizacyjnych, które bezpośrednio kierują podległymi przedsiębiorstwami lasów państwowych i produkcji leśnej „Las”. W zarządzaniu gospodarstwem leśnym stosuje się w Polsce system oparty na formach własności i sposobach użytkowania lasu. Dlatego funkcje zarządu pełnią leśne jednostki gospodarcze i administracyjne, a także właściciele i użytkownicy lasów. W 1. polskim wyróżnia się, biorąc pod uwagę formy własności i sposoby użytkowania, 3 kategorie lasów: 1. lasy państwowe podległe Ministerstwu Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, obejmują przedsiębiorstwa lasów państwowych, wchodzące w skład organizacji gospodarczej „Lasy Państwowe” oraz parki narodowe; parki narodowe w liczbie 11 są jednostkami budżetowymi podległymi Zarządowi Ochrony Przyrody. W parkach narodowych prowadzi się gospodarkę leśną z częściowym tylko użytkowaniem lasu, jedynie Białowieski Park Narodowy stanowi prawie w całości rezerwat ścisły; 2. lasy państwowe innych resortów są gospodarstwami leśnymi podlegającymi innym ministerstwom oraz urzędom centralnym. Lasy państwowe są własnością 28 resortów; 3. lasy niepaństwowe obejmują gospodarstwa leśne stanowiące własność prywatną, wspólnot gruntowych, spółdzielni produkcyjnych i gromad wiejskich. Gospodarstwo leśne w Polsce zajmuje powierzchnię ponad 90 tys. km2, tj. 28,8% powierzchni geograficznej kraju.