Kółka rolnicze, samorządna organizacja społeczno-gospodarcza zrzeszająca na zasadach dobrowolności indywidualne gospodarstwa chłopskie w celu zwiększenia i doskonalenia produkcji rolnej; w działalności kojarzy interesy osobiste chłopów z interesami społecznymi. K.r. spełniają szczególnie wielką rolę w zakresie wprowadzania postępu technicznego i kulturalnego na wsi, organizując w tym celu różne formy kooperacji produkcyjnej, jak zespołowe władanie maszynami, zespoły łąkarsko-melioracyjne, zespoły wytwarzania materiałów budowlanych, różne zrzeszenia wytwórcze i przetwórcze oraz wiele innych. W k.r. mogą być powoływane, w zależności od potrzeb, sekcje branżowe do udzielania specjalistycznej pomocy zrzeszonym producentom buraków cukrowych, hodowcom trzody itp. Ponadto k.r. prowadzą szeroką działalność w zakresie podniesienia wiedzy fachowej rolników, organizując w tym celu szkolenia, konkursy itp. Nową formą pracy k.r. jest organizowanie międzykółkowych baz maszynowych i międzykółkowych spółdzielni usługowo-wy twórczych; członkami tych ostatnich są oprócz k.r., gminne spółdzielnie, spółdzielnie produkcyjne i inne jednostki prawne, które zrzeszają się na zasadzie udziału w celu organizowania i prowadzenia usług remontowo-budowlanych, przetwórni owoców, suszarni pasz, czyszczalni nasion, wytwórni materiałów budowlanych itp. K.r. opierają swoją działalność produkcyjną na środkach państwowych (kredyty, dotacje) i własnych (wkłady, udziały, przychody z działalności produkcyjnej), zwłaszcza zaś na Funduszu Rozwoju Rolnictwa. Na koniec 1970 było ponad 35 tys. k.r., które zrzeszały ponad 2,6 min członków. K.r. zrzeszone są w związki powiatowe, wojewódzkie oraz w Centralnym Związku Kółek Rolniczych. Najwyższą władzą jest zjazd krajowy zwoływany raz na 3 lata.
