Statystyczna prawidłowość

Statystyczna prawidłowość, termin używany w przypadku, gdy zjawiska rozpatrywane w dużej masie wykazują pewną prawidłowość, natomiast nie wykazują żadnej prawidłowości, gdy obserwuje się pojedyncze przypadki. Trudno przewidzieć np., ile dana osoba zje Chleba w ciągu roku, można natomiast przewidzieć dość dokładnie, ile kilogramów Chleba przypadnie przeciętnie w ciągu roku na mieszkańca Warszawy czy Polski. Nie można przewidzieć, kiedy ta czy inna osoba umrze, można natomiast przewidzieć z dużą dokładnością liczbę zgonów w całej Polsce w ciągu pewnego okresu. Istnienie tego rodzaju prawidłowości pozwala na prognozę niektórych zjawisk. P.s. powstaje wtedy, kiedy na wszystkie jednostki danej zbiorowości działają te same przyczyny główne, a ponadto inne w każdym indywidualnym przypadku przyczyny uboczne. Gdyby działały przyczyny wyłącznie główne, wówczas wpływ ich na każdą jednostkę danej zbiorowości byłby jednakowy, wobec czego prawidłowość byłaby absolutna. Gdyby natomiast działały tylko przyczyny uboczne, nie występowałaby w ogóle żadna prawidłowość. Działanie przyczyn głównych powoduje więc, że istnieje pewna prawidłowość, a działanie przyczyn ubocznych — że prawidłowość nie jest absolutna, lecz przejawia się dopiero w większej masie.